ภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างในประเทศไทยเริ่มใช้ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2563 แทนที่ภาษีบำรุงท้องที่และภาษีครัวเรือนและที่ดินเดิม คู่มือฉบับสมบูรณ์นี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อสร้างความเข้าใจอย่างละเอียดเกี่ยวกับลักษณะสำคัญของระบบภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างฉบับล่าสุด รวมถึงวัตถุประสงค์ ภาระหน้าที่ของผู้เสียภาษี การยกเว้น อัตราภาษี ขั้นตอนการชำระภาษี และบทลงโทษสำหรับการชำระล่าช้า
ภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างคืออะไร ?
ภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างซึ่งประกาศในราชกิจจานุเบกษาเมื่อวันที่ 12 มีนาคม 2562 มีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมการใช้ประโยชน์ที่ดินและกีดกันการทิ้งที่ดินเปล่า
ที่ดินและสิ่งปลูกสร้างที่ต้องเสียภาษี
ภายใต้มาตรา 37 ของพระราชบัญญัติภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง ที่ดินหรือสิ่งปลูกสร้างประเภทต่อไปนี้จะต้องเสียภาษี
- วัตถุประสงค์ด้านการเกษตร : การทำนา การทำไร่ พืชไร่ การเพาะปลูก การปศุสัตว์ และการเลี้ยงสัตว์น้ำ
- วัตถุประสงค์ที่อยู่อาศัย
- วัตถุประสงค์อื่น ๆ ยกเว้นการใช้ในการเกษตรและที่อยู่อาศัย
- ที่ดินหรืออาคารว่างเปล่าหรือไม่ได้ใช้ประโยชน์
ข้อยกเว้น
อสังหาริมทรัพย์บางประเภทได้รับการยกเว้นการจัดเก็บภาษีตามที่กำหนดไว้ในมาตรา 8 ของพระราชบัญญัติภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง เหล่านี้รวมถึง
- ทรัพย์สินของรัฐหรือหน่วยงานของรัฐที่ใช้ในกิจการของรัฐหรือกิจการสาธารณะ
- สำนักงานสหประชาชาติ หน่วยงานเฉพาะของสหประชาชาติ หรือองค์กรระหว่างประเทศอื่นๆ
- สถานทูตหรือสถานกงสุลต่างประเทศ
- ทรัพย์สินของสภากาชาดไทย
- ทรัพย์สินที่ใช้ประกอบศาสนกิจ สาธารณประโยชน์ หรือที่อยู่อาศัยของผู้ประกอบศาสนกิจเท่านั้น
- สุสานสาธารณะหรือฌาปนสถานสาธารณะที่ไม่ใช่ค่าตอบแทน
- ทรัพย์สินที่เป็นของมูลนิธิ องค์กรสาธารณกุศล หรือสถานที่ต่างๆ
- ทรัพย์สินส่วนตัวที่ใช้เพื่อประโยชน์สาธารณะอย่างเป็นทางการ
- ทรัพย์สินส่วนกลางในอาคารชุด
- ที่ดินสาธารณูปโภคตามกฎหมายว่าด้วยการจัดที่ดิน
- ที่ดินสาธารณูปโภคตามกฎหมายว่าด้วยการนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย
อัตราภาษี
อัตราภาษีแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์ของที่ดินหรืออาคาร อัตราภาษีสูงสุดมีดังนี้:
| จุดประสงค์ของที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง | อัตราภาษีสูงสุด |
| ประกอบเกษตรกรรม | 0.15% |
| อยู่อาศัย | 0.30% |
| อื่นๆ | 1.20% |
| ทิ้งไว้ว่างเปล่าหรือไม่ได้ทำประโยชน์ตามควรแก่สภาพ | 1.20% |
หากปล่อยที่ดินหรืออาคารว่างเปล่าหรือไม่ได้ใช้ประโยชน์ติดต่อกันเกิน 3 ปี ให้คิดอัตราเพิ่ม 0.3% ทุก 3 ปี รวมแล้วไม่เกิน 3% สำหรับ 2 ปีแรกของการจัดเก็บภาษี จะมีการกำหนดอัตราที่แตกต่างกันตามมูลค่าของทรัพย์สิน
ประกอบเกษตรกรรม
| มูลค่า | อัตราภาษีสูงสุด |
| 1 ล้าน - 75 ล้าน | 0.01% |
| 76 ล้าน - 100 ล้าน | 0.03% |
| 101 ล้าน - 500 ล้าน | 0.05% |
| 501 ล้าน - 1 พันล้าน | 0.07% |
| มากกว่า 1 พันล้าน | 0.10% |
ที่ดินหรือสิ่งปลูกสร้างของบุคคลเพื่ออยู่อาศัยที่มีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้าน
| มูลค่า | อัตราภาษีสูงสุด |
| 1 ล้าน - 25 ล้าน | 0.03% |
| 26 ล้าน - 50 ล้าน | 0.05% |
| มากกว่า 50 ล้าน | 0.10% |
อาคารที่เป็นกรรมสิทธิ์ของบุคคลเพื่ออยู่อาศัยซึ่งมีชื่ออยู่ในเอกสารทะเบียนบ้าน
| มูลค่า | อัตราภาษีสูงสุด |
| 1 ล้าน - 40 ล้าน | 0.02% |
| 41 ล้าน - 65 ล้าน | 0.03% |
| 66 ล้าน - 90 ล้าน | 0.05% |
| มากกว่า 90 ล้าน | 0.10% |
ที่ดินหรืออาคารเพื่อการอยู่อาศัยนอกจากด้านบน
| มูลค่า | อัตราภาษีสูงสุด |
| 1 ล้าน - 50 ล้าน | 0.02% |
| 51 ล้าน - 75 ล้าน | 0.03% |
| 76 ล้าน - 100 ล้าน | 0.05% |
| มากกว่า 100 ล้าน | 0.10% |
ที่ดินหรืออาคารใช้เพื่อวัตถุประสงค์อื่นที่ไม่ใช่เพื่อการเกษตรและที่อยู่อาศัย
| มูลค่า | อัตราภาษีสูงสุด |
| 1 ล้าน - 50 ล้าน | 0.30% |
| 51 ล้าน - 200 ล้าน | 0.40% |
| 201 ล้าน - 1,000 ล้าน | 0.50% |
| 1,001 ล้าน - 5,000 ล้าน | 0.60% |
| มากกว่า 5,000 ล้าน | 0.70% |
ที่ดินหรืออาคารทิ้งไว้ว่างเปล่าหรือไม่ได้ทำประโยชน์ตามควรแก่สภาพ
| มูลค่า | อัตราภาษีสูงสุด |
| 1 ล้าน - 50 ล้าน | 0.30% |
| 51 ล้าน - 200 ล้าน | 0.40% |
| 201 ล้าน - 1,000 ล้าน | 0.50% |
| 1,001 ล้าน - 5,000 ล้าน | 0.60% |
| มากกว่า 5,000 ล้าน | 0.70% |
การยกเว้นภาษี
- ใช้ประกอบเกษตรกรรม: ได้รับการยกเว้นหากการคำนวณภาษีทั้งหมดไม่เกิน 50 ล้านบาท
- การใช้เพื่ออยู่อาศัย: จะได้รับการยกเว้นหากชื่อเจ้าของอยู่ในทะเบียนบ้านในวันที่ 1 มกราคมของปีภาษี และการคำนวณภาษีไม่เกิน 50 ล้านบาท
- การใช้เพื่ออยู่อาศัย (เฉพาะอาคาร): จะได้รับการยกเว้นในกรณีที่มีชื่อเจ้าของอยู่ในทะเบียนบ้านในวันที่ 1 มกราคมของปีภาษี อาคารนั้นไม่มีกรรมสิทธิ์ในที่ดิน และการคำนวณภาษีไม่เกิน 10 ล้านบาท
การชำระภาษี
หน่วยงานปกครองท้องถิ่นจะแจ้งให้ผู้เสียภาษีทราบจำนวนภาษีภายในเดือนกุมภาพันธ์ของทุกปี ผู้เสียภาษีต้องชำระภาษีตามที่กำหนดในประกาศภายในเดือนเมษายนของปีเดียวกัน โดยใบแจ้งจะมีรายละเอียดต่างๆ เช่น รายการทรัพย์สิน ราคาประเมิน อัตราภาษี และจำนวนภาษีที่ต้องชำระ
ชำระภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างที่ไหนได้บ้าง ?
สามารถชำระภาษีที่ระบุในใบแจ้งได้ ณ สถานที่ต่อไปนี้ โดยขึ้นอยู่กับที่ตั้งของทรัพย์สิน:
- สำนักงานเทศบาล (สำหรับ อปท.)
- อบต. (สำหรับทรัพย์สินในเขตองค์การบริหารส่วนตำบล).
- สำนักงานเขต (สำหรับอสังหาริมทรัพย์ในเขตกรุงเทพมหานคร).
- ศาลาว่าการเมืองพัทยา (สำหรับ อสังหาฯ ในเมืองพัทยา).
- ที่ทำการองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นกำหนด(ตามที่กฎหมายกำหนด)
ชำระภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างออนไลน์ ?
- ผ่านแอป Mobile Banking : สแกน QR Code ที่มากับหนังสือแจ้งการประเมินภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง
- ผ่าน Internet Banking : กรอกหมายเลขอ้างอิง
บทลงโทษการชำระเงินล่าช้า
หากค้างชำระให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และมีการส่งหนังสือแจ้งเตือนไปยังผู้เสียภาษีซึ่งมีหน้าที่ต้องชำระภาษีที่ค้างชำระพร้อมกับเบี้ยปรับและเงินเพิ่ม บทลงโทษมีดังนี้
- ไม่ชำระภายในระยะเวลาที่กำหนด เสียค่าปรับ 40% ของภาษีค้างชำระ
- หากชำระภาษีก่อนได้รับคำเตือนเป็นลายลักษณ์อักษร เสียค่าปรับ 10% ของภาษีที่ค้างชำระ
- หากชำระภาษีภายในเวลาที่กำหนดในใบเตือนเป็นลายลักษณ์อักษร เสียค่าปรับ 20% ของภาษีที่ค้างชำระ
- นอกจากนี้ ผู้เสียภาษีที่ไม่ชำระภาษีภายในระยะเวลาที่กำหนดจะต้องเสียเงินเพิ่มเดือนละ 1% ของจำนวนภาษี เศษของเดือนถือเป็นทั้งเดือน
ภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างในประเทศไทยเป็นระบบที่ครอบคลุมซึ่งออกแบบมาเพื่อส่งเสริมการใช้ประโยชน์ที่ดินและกีดกันการละทิ้ง ผู้เสียภาษีควรตระหนักถึงภาระหน้าที่ การยกเว้น อัตราภาษี ขั้นตอนการชำระเงิน และบทลงโทษที่อาจเกิดขึ้นสำหรับการชำระล่าช้า ขอแนะนำให้ปรึกษาแหล่งข้อมูลที่เป็นทางการหรือขอคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญด้านภาษีเพื่อให้แน่ใจว่าเป็นไปตามกฎระเบียบปัจจุบัน
